افق قیمت بازار فولاد داخل در سال پیش رو
سال 97 در حالی به پایان رسید که هیچ کس فکرش را نمی کرد که یک سال طوفانی و پر تلاطمی را از سر بگذرانند. پیش بینی قیمت آهن و تغییر وضع ناگهانی قیمت ها یک کشور را شوکه کرد و سال مالی و اقتصادی دشواری ایجاد کرد که فشار زیادی را بر عامه مردم و طبقات مختلف وارد نمود. این روزها که سال در حال اتمام است مردم علاوه بر تب و تاب شب عید نگران بهم ریختگی اوضاع بازار نیز هستند. از اوضاع سالی که گذشت می توان برآیند کلی از سال آینده داشت. در این شرایط که بسیاری از شما دغدغه ساخت و ساز دارید و شاید جز آن دسته از افراد باشید که به خاطر نوسانات قیمت و گرانی ها، پروژه های خود را نیمه کاره رها کرده اید و منتظر تثبیت قیمت ها هستید. پیش بینی قیمت آهن در سال 98 به همراه تحلیل هایی که از این سال می شود برایتان مهم باشد. پیش بینی اکثر اقتصاددانان و تحلیلگران این است که تصویر روشنی نمی توان در سال 98 ارائه داد و با افزایش قیمت ها رو به رو خواهیم بود. از جمله این صحبت ها به این خاطر است که آمریکا اعلام کرده که فشار و افزایش تحریم ها را بر ایران بیشتر می کند و صادارات ایران به ویژه در زمینه پتروشیمی و فولاد را به صفر می رساند. همه عوامل و فشارهای خارجی از یک سو، پایین آمدن ارزش پول ملی این احتمال را می دهد که تورم به بالای 30 درصد برسد. همه این موارد به احتمال زیاد اتفاق خواهد افتاد تنها موردی که برای سال 98 امید را بر دل فعالان اقتصادی بیشتر می کند این است که دولت و بانک مرکزی سال 98 موضع فعالانه و پویاتری در زمینه بازار و کنترل قیمت ها انجام دهند تا بتوانند بازار را به ثبات برسانند و پس از آن قیمت ها را کاهش دهند. با همه این احوال به شما مخاطب گرامی توصیه می کنیم که برای معاملات و تصمیمات خود رقتار هیجانی و ناگهانی انجام ندهید و بدون رصد اقدامی نکنید.
قیمت آهن به ظن ما بر اساس دلایل متعدد بنیادینی که طی روزهای گذشته گام به گام با شما و همراه شما تجزیه و تحلیل شد؛ شاخص نرخ قابل اتکاء بازار میلگرد آجدار در حال حاضر، همان نرخ میانگین پایانی رقابتی موزون در بورس کالا با فی تمام شده ( با احتساب مالیات ارزش افزوده) حدود ۴۶۵۰ تومان است که حتی با نیم نگاهی به حواله دلار نیمایی و نرخ CIS هم تا حدی همخوانی دارد.
اینکه در آینده آیا امکان کاهش قیمت ها، حداقل بر اساس نرخ های صادراتی و منصفانه ایران وجود دارد یا خیر، موضوعی است که حل و فصل آن به اراده ناظم و ناظر بازار و همراهی منطقی تقاضای غیر هیجانی در بورس کالا و بازار بر می گردد که زمان مشخص خواهد نمود.
از طرفی با توجه به وعده های رئیس بانک مرکزی در خصوص حفظ سطوح فعلی نرخ ارز و به نوعی حفظ ارزش پول ملی کشور؛ می توان اذعان نمود با اتکا به این وعده در حال حاضر قیمت هایی بالاتر از شاخص کشف شده فعلی میلگرد در بورس کالا، ناپایدار و غیر منطقی به نظر می رسد.
آمار سال جاری نشان می دهد مجموع تولید فولاد ایران (خام و مقاطع) رقمی بین ۲۰ تا ۲۵ میلیون تن است. به گفته رییس انجمن تولید کنندگان فولاد، افق تولید در سال جدید حدود ۳۰ میلیون تن خواهد بود. مصرف داخلی کمتر از نصف این مقدار است. مازاد تولید آهن آلات ایران در منطقه نسبتا چشمگیر است. همچنین افزایش نقدینگی حاکی از افزایش تورم در سال جدید می باشد و امسال تورم نقطه به نقطه در اکثر محصولات بین ۴۰ تا ۵۰ و تورم ماهانه بیش از ۳۰ درصد بوده است. با افرایش نرخ تورم، نرخ ارز خواه ناخواه همگام با تورم افزایش خواهد یافت، افزایش نرخ ارز بر نرخ کلیه کالاها، دستمزد، حقوق و هزینه های سربار تولید موثر خواهد بود. قیمت آهن آلات هم از این قائله مثتنی نیست.
به طور کلی افزایش نرخ ارز، منجر به کاهش ارزش ریال و افت بیشتر نرخ داخلی کالاها نسبت به قیمت های جهانی خواهد شد. خریداران خارجی مثل چند ماه گذشته برای خرید محصولات داخلی (اعم از گوشت و مرغ و ارزاق عمومی و محصولات کشاورزی و حتی آهن آلات) هجوم خواهند آورد پس قیمت این محصولات هم با نرخ ارزی خریداران خارجی تنظیم خواهد شد. افزایش نرخ ارز، افزایش نرخ همه کالاها و از جمله قیمت آهن آلات را با همان شیب در پی خواهد داشت. این مساله ربطی به میزان مصرف داخلی و کاهش قدرت خرید مردم نخواهد داشت. به نظر می رسد کاهش ها و اصلاح جزئی قیمت ها موقت خواهد بود، تا وقتی سقف رقابت در بورس باز است و نقدینگی سیال وضع فعلی را دارد، کاهش قیمت ها بعید است.
اما در روزهای جاری به نظر می رسد آخرین معاملات صورت گرفته میلگرد آجدار در بورس کالا با احتساب مالیات ارزش افزوده حدود ۴۶۵۰ تومان به ازای هر کیلو بوده است که این را می توان به عنوان یک دلیل بنیادین در حمایت از قیمت های داخلی پذیرفت یا این که به طور مثال با در نظر گرفتن نرخ دلار تجاری و نرخ صادراتی محصولات فولادی ایران و یا حتی منطقه CIS می توان تا حدودی به یک مرز حمایتی کف قیمت ها تکیه زد؛ اما صرفا بسنده نمودن به القاء هیجانات لحظه ای که از طرف برخی مبادی هیجان ساز بدون پشتوانه منطقی مخابره می شود؛ نمی تواند استدلال منطقی برای تصمیمات آتی کسب و کار زنجیره های پایین دست باشد.
تراژدی پشت پرده این گونه تصمیمات هیجانی زمانی آشکار می شود که هیجانات بازار فروکش نموده و بازار به آرامش می رسد، در این صورت معمولا عده ای که بیشترین تصمیمات هیجانی را گرفته اند؛ معمولا متحمل بیشترین ضرر و زیان خواهند شد، چرا که طبق یک تجربه گران بها، رفتار بازار سنتی داخلی در روزهای آرام، عقب نشینی تا حاشیه قیمت های حمایتی بازار بوده است و طبیعی است که در این گونه مواقع مارجین های ناپایدار به سرعت تخلیه شده و تا نقطه متعادل عقب نشینی می کنند.
تحلیل رفتار بازار داخلی فولاد ایران در سال های ۹۵ تا ۹۷
• سوال : آیا می توان الگوی رفتاری بازار فولاد ایران در شرایط کنونی را برای سال آتی پیش بینی نمود؟
مدتی است که در این بازار بی حال و رمق فولاد کشور؛ شاهد چرخه پر فراز و نشیب و تقریبا ” مواج قیمت ها می باشیم به طوری که به نظر می رسد این رفتار در یک سیکل متناوب و به صورت سینوسی در حال تکرار شدن باشد. با دقت به این سیکل نسبتا ” تکراری موارد زیر قابل استنتاج بوده و سناریوی این چرخه تکراری را می توان در ۱۰ فاز مجزا به صورت زیر توصیف نمود :
۱ – زمانی که بازار در حالت کاهشی به سر می برد:
خریداران بالقوه به طمع خرید ارزان تر، در حالت انتظار رفته و پیوسته کاهش قیمت روزانه را رصد می نمایند.
۲ – به موازات تداوم کاهش قیمت، صف افرادی که به عنوان مشتریان بالقوه در انتظار خرید به سر می برند افزایش پیدا می نماید.
۳ – از طرفی همزمان با این کاهش قیمت فرسایشی، انباشت و دپوی بنگاهها نیز تقلیل پیدا کرده و تولید مبادی عمدتا” خصوصی هم به حداقل می رسد.
۴ – گیرنده های خبری بازار، همزمان با ادامه کاهش بیشتر قیمت ها، حساس تر شده و آنتن های گیرنده هر دو طرف معاملات (چه خریدار در انتظار و چه فروشنده) با گذشت زمان و صبر فرسایشی بیشتر؛ دقیق تر عمل می نماید؛ به طوری که بازار آماده و مستعد پذیرش هر نوع واکنشی در برابر هر سیگنال خبری که به نوعی به افزایش قیمت منجر گردد؛ شده و کوچک ترین تحرکات خبری؛ چه خارجی و چه داخلی را نیوش می کند.
۵ – این نوع رصد اطلاعات در حالتی اتفاق می افتد که دو طرف معامله با وجود اشراف به این مسئله که “در بازارهایی مثل فولاد، تاثیر تغییرات حاصل از تصمیمات کلان مدیریتی و تحولات سیاسی و تغییرات برون مرزی به صورت آنی تأثیر گذار نخواهند بود”؛ ولی با این حال رفتار این بازیگران نشان از تمایل به اتمام این روند و به نوعی خاتمه دادن به این شیب منفی و رسیدن به یک کف ایستا می باشد.
۶ – غافل از این که به موازات حساس شدن بازیگران و طرفین معامله به سیگنال های خبری؛ اکنون صف انتظار خرید هم انباشته شده (نقطه F) و از طرفی به حداقل رسیدن موجودی و کاهش ظرفیت تولید؛ که بیشتر در مبادی خصوصی روی می دهد؛ در این برهه زمانی کاملا محسوس است.
اکنون زمان تغییر جهت سمت و سوی بازار فرا رسیده است، همه چیز برای پذیرش یک تلنگر مهیاست؛ از خبر افزایش قیمت شمش فولادی و قراضه در فلان کشور گرفته تا قول مساعدت و همکاری فلان مسئول ! و بالاخره اتفاق می افتد، ابتدا با پا پیش پا گذاردن چند تولید کننده خصوصی و سپس حرکتی همه جانبه.
۷ – صف تشنه خرید که حالا دستپاچه تر از همیشه و نادم از این که چرا زودتر دست به کار نشده، به صورت جنون آمیزی به جهت ترس از افزایش قیمت بیشتر، شروع به خرید های معوقه خود می نماید.
۸ – انباشت سفارشات خرید از یکسو، و تلاش برای جبران ضررهای متحمله در طول دوره کاهشی منفی از سوی دیگر؛ تولید کننده خصوصی را برای افزایش قیمت محصولات خود تحریک می نماید و بدین صورت روند افزایشی قیمت آغاز می گردد.
۹ – این روند تا مادامی که صف خرید خریدارانی که پیش تر در انتظار بودند؛ وجود داشته و همچنان ادامه پیدا می نماید؛ جالب این جاست که دقیقا” در این برهه زمانی آنتن های گیرنده خبری هر دو طرف معامله خاموش است، و طرفین بدون توجه به اخبار حاشیه بازار به سرعت معاملات خود را پی در پی و یکی پس از دیگری شکل می دهند، این افزایش قیمت بر خلاف رعایت اصول مشخصی (همچنان که در کاهش منفی قیمت، سیر نزولی را طی می کرد) و بنا بر جبران مافات و ضرر و زیان متحمله گذشته تولید کننده، تا تخلیه کامل صف خرید و در بازه زمانی مشخصی ادامه پیدا کرده تا این که منجر به فروکش نمودن و خالی شدن صف می گردد.
۱۰ – رقابت منفی فروشندگان در این مرحله رفته رفته شروع شده و مجددا مدار قیمت ها در یک شیب ملایم کاهش قیمتی قرار می گیرد؛ و در این جا سیکل سینوسی کامل شده و مجددا بازار وارد فاز ۱ که همان فاز صف انتظار خریداران بالقوه است، می گردد. و آنتن های خبری دوباره آهسته آهسته باز شده و رصد اخبار گوشه و کنار مجددا آغاز می شود.
سیکل فوق در شرایط فعلی بازار؛ تا مادامی که محرک های بالقوه ای و تاثیرگذاری بر بازار فولاد ایجاد نشود، ادامه می یابد. مگر این که بازیگران این چرخه فولادی در رفتار خود تجدید نظر نمایند.
بهبود بازار فولاد در روزهای آتی تحت تاثیر چه مسائلی خواهد بود؟
در نهایت می توان گفت تداوم بازار فولاد و پیش بینی قیمت میلگرد و آهن در سال ۹۸ و همچنین در نیمه دوم سال ۹۷ به این دستورالعمل بازار فولاد بستگی خواهد داشت. برای نیمه دوم سال ۹۷ که به نظر می رسد با توجه به مشکلات هر ساله بازار فولاد و فصل سرما شاهد رکود و کاهش نسبی قیمت آهن آلات باشیم ولی در خصوص سال ۹۸ همان طور که ذکر شد قیمت محصولات فولادی بستگی به موفقیت و یا عدم موفقیت دستورالعمل تنظیم بازار فولاد در تعدیل قیمت ها خواهد داشت.
امید است که تحلیل حاضر بتواند به سوالات شما عزیزان در خصوص روند کلی بازار فولاد کشور و خصوصا پیش بینی قیمت آهن در سال ۹۸ پاسخ مناسبی بدهد.